Szpotawość kolan to sytuacja w której staw kolanowy ustawia się do boku- do zewnętrznej strony. Jeżeli szpotawość tyczy się obu kończyn dolnych będą one układały się w charakterystyczny sposób.
Co się dzieje jak kolano jawi się być szpotawe ?
W prawidłowych warunkach kość udowa ślizga się wobec kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując adekwatne ułożenie. Jakość takiego ślizgu będzie dobra dlatego, że kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony za pomocą:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni przebiegających tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej natomiast stabilizację gwarantują:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni przebiegających tymże rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.

Odpowiednie ustawienie kości wobec siebie wydaje się być kluczowe do pracy powyżej omówionych struktur. https://www.evernote.com/shard/s457/sh/3f0f7857-b067-4af5-9ef3-08896626f924/0a0d85f2ced9cb2d919577ee5be18141 gdy z kolei staw kolanow ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na ułożenie łąkotki bocznej, która nie ślizga się prawidłowo, napięcie torebki stawowej jak i również więzadeł po stronie bocznej, nieprzyjaźnie wpływa na działanie mięśni biegnących w tej okolicy.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swą stabilność i wydaje się w wyższym stopniu skłonny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to zerwaniem więzadeł pobocznych lub choćby kontuzji łąkotki.
Przychodzi dodać, że jeżeli szpara stawowa po stronie zewnętrznej jest poszerzona, to po stronie przyśrodkowej- najprawdopodobniej dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- taka sytuacja zwiększa niebezpieczeństwo urazu łąkotki przyśrodkowej !

Z jakiego powodu kolano jest szpotawe ?
To istotne pytanie jakie warto sobie postawić zanim przystąpimy do fizjoterapii.
Przyczyn może istnieć wiele- nieprawidłowe ustawienie kości wobec siebie, osłabienie aparatu więzadłowego w kolanie, wadliwe ustawienie miednicy, czy też chociażby wadliwe ustawienie stawu skokowego.

Z rozmaitych powodów kość udowa może się zrotować w stosunku do kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
Aby zabrać się za fizjoterapię takiego rodzaju przypadłości należy w pierwszej kolejności wynaleźć przyczynę tego stanu rzeczy. By to uczynić posiadamy możliwość przeprowadzić:
-testy więzadeł kolana- tak aby przejrzeć czy jest odpowiednio stabilizowane,
-testy mięśniowe- by posprawdzać czy napięcie mięśni jest właściwe,
- testy łąkotek- ażeby zbadać czy pracują prawidłowo i są dobrze ustabilizowane,
-należy ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe położenie będzie w stanie pobudzać skręcenie podudzia względem kości udowej,
-warto sprawdzić ustawienie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie zdołają przynosić skręcenie kości udowej względem kości podudzia.

Po pierwsze drobiazgowe diagnozowanie.
Wówczas gdy już dostrzeżemy, że coś jest nie tak, iż kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się nieprawidłowo, bądź też dziecko narzeka na ból postanawiamy udać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większość rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, choć ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Zatem też wypisuje skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. W tym miejscu z reguły ukazuje się pierwsze zaskoczenie, jako że do lekarza specjalisty często czeka się w kolejce i to dosyć sporo. Na takiej wizycie lekarz winien zdefiniować problem, a także jego źródło- gdyż to jest kluczowe w procesie rehabilitacji. Powinien ocenić postawę dziecka, posprawdzać zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale dodatkowo wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. rehabilitacja sanok także stabilność poszczególnych stawów a także działanie więzadeł. Gdy już odbędziemy takową wizytę, lekarz przebada dziecko i znajdzie problem jakim są szpotawe kolana przypuszczalnie wystawi skierowanie na rehabilitację. W takowym skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” oraz dodatkowo, jakiego typu zabiegi zrealizować, przeważnie jest to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, oraz fizykoterapia. W tym miejscu rodzi się 1-wszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę dysfunkcji a dla fizjoterapeuty przedstawia tylko i wyłącznie skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd taki rehabilitant ma widzieć jakiego rodzaju to ćwiczenia ? W końcu rodzaj wykonywanej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest źródło problemu, czy występuje przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano posiadają zbyt niskie napięcie i kolano jest niestabilne - w takim razie ćwiczenia będą wyglądały zupełnie inaczej. Zachodzi zatem pytanie- czy fizjoterapeuta nie powinien osobiście przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tymże łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
W ciągu ćwiczeń.
Podczas gdy dziecko jest już na gimnastyce korekcyjnej musimy się upewnić, że przeprowadza poprawne ćwiczenia ! Wielokrotnie bowiem przytrafia się tak, że przez natłok wykonywania zadań i pacjentów robi się taką gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy mieszane z dziećmi które posiadają odmienne schorzenia. rehabilitacja sanok wobec tego zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, powinno przeprowadzać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Bezspornie, że nie. Takowe przypadki winny być wykonywane pojedynczo, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć różne przyczyny z całą pewnością warto stwierdzić, że 2 osoby posiadające szpotawe kolana mogą wykonywać inny wariant ćwiczeń ponieważ przyczyna ich problemu jawi się być inna !
Co mam zrobić wówczas gdy moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z opisanego tekstu możemy wyciągnąć zasadniczy wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu pozyskania stosownej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, albo możesz też udać się do fizjoterapeuty, który to przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.